idea klinik
İnsan yapısı gereği bir çok hastalık ve sağlık sorununa karşı riskli olarak dünyaya gelmektedir. Özellikle kadınlarda sık görülen göğüs sorunları ve meme hastalıklarından biride meme apsesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Şimdi dilerseniz Op. Dr. Seher Şirin’in aktardığı bilgiler ışığında meme apsesi ve nedenleri ile çözüm yöntemlerini görelim.
Ergenlik Dönemi Sonrası tüm Kadınları Etkiler
Çocukluktan çıkıp ergen ve genç kıs haline gelenler dahil olmak üzere 50 yaşına kadar tüm kadınlar bu riski yaşamaktadır. Tabii ki emziren kadınlar daha riskli grupta yer aldıklarını söylemek gerekir.
Meme Apsesi Nasıl Anlaşılır?
Oldukça belirgin bir sorun olması nedeniyle hasta kolayca anlayabilir. Dikkat etmesi gereken belirtiler arasında göğüslerde ağrı ile sıcaklık artışı ve vücutta ateşlenmeye neden olabilir. Bunun dışında ağrılı şişlik ve dokununca hassas bir döneme girilir. Bu belirtileri yaşayan kadınların %90 gibi büyük bir bölümü meme apsesi problemi ile karşı karşıya kalırlar.
Meme Apsesi Nden Olur?
Sorunun kaynağı hastanın yaşı, emzirme durumu gibi özelliklerle değişmektedir. Bu nedenle aşağıda en sık görülen nedenleri ele almaya çalıştık, hazırsanız detaylarını hemen görelim.
Süt apsesi : (emzirme döneminde görülür);Bu iltihaplar meme başı çatlakları ve süt birikmeleri sonucunda meme ucundaki yaralardan içeri süt kanalları boyunca genellikle cilde ait bakterilerin bulaşması sonucunda oluşur. Bu tür apseler ve iltihaplar genellikle meme ucuna uzak bölgelerdedir.
Doğum Sonrası Görülür: En sık doğumdan 5 ile 10 hafta sonra görülür. İlk doğumlarda daha sıktır. Belirtiler ilk çıktığında antibiyotik tedavisi verilir. Sıcak kompres uygulayarak memedeki süt iyice sağılarak ya da pompa ile boşaltılır. Sağma dışındaki dönemde soğuk uygulaması yapılır. Bu dönemde bebeğe zararlı antibiyotik kullanılmıyorsa emzirmeye devam edilebilir. Süt kanallarının iyice boşalması sağlanmalıdır. Bu iltihaplar erken dönemde tedaviye başlanırsa apseye dönüşmeden iyileşmesi sağlanabilir. Bazen antibiyotiğe ve diğer tedavilere cevap vermez, apseye dönüşebilir.
Teşhisi Oldukça Kolaydır: Apse cilde yakınsa kolay tespit edilir, derinde ise ultrasonla iltihabın birikip birikmediği anlaşılır. Bu dönemde mutlaka iltihap cerrahi müdahale ile boşaltılmalıdır. Lokal anestezi ile yapılabilse de iltihabın çeşidine veya apsenin büyüklüğüne göre genel anestezi gerekebilir. Bu dönemde de genel anestezi almadıysa, bebeğe zararlı antibiyotik kullanılmıyorsa ve enfeksiyon çok ciddi değilse emzirmeye devam edilebilir. Sütteki bakteriler bebeğe zarar vermez. Emzirmeye bağlı apseler tedaviye iyi cevap verir. Cevap vermeyen durumlarda mutlaka memeden parça alınarak tetkik edilmelidir.
Emzirmeyen Kadınlarda Görülen Sorunların Nedeni
Emzirme dönemi dışındaki iltihaplar en sık meme ucu altında olmakla birlikte ğöğüs ucu çevresi veya meme ucuna uzak bölgelerde de olabilirler. Genellikle şeker hastalığı, romatizmal hastalıklar, kortizon kullanımı, şişmanlık, sigara kullanımı ve travma riski artıran faktörlerdir. %25-35 oranında ciltte delikler olarak iltihap akabilir (cilt fistülleri). Sigara içen genç kadınlarda göğüs ucu civarlarında görülür. İki memede de aynı anda görülebilir. Tedavide sigaranın bırakılması da gerekir. Meme başına uzak apseler daha ileri yaşlardaki kadınlarda görülür. Şeker hastalığı ve romatizma gibi hastalıklarla beraberdir.Emzirmeye bağlı olmayan iltihapların mutlaka parça alınarak kesin teşhis edilmesi gerekir. Çünkü bu iltihaplar kanserle sıklıkla karışır. Apselerin mutlaka boşaltılması gerekir.
ÖZEL İLTİHAPLAR (GRANÜLOMATÖZ MASTİTLER):
Tüberküloz, sarkoidoz, tifo, brucella (çiğ süt hastalığı), mantar gibi enfeksiyonlarda görülür. Bazı bu cins iltihaplarda hiçbir etken bulunamaz, tedaviye dirençlidir. Kanserle ayırıcı tanısı mutlaka gerekir. Memede sıklıkla deformasyona sebep olur.
Erkeklerde Meme İltihabı Olur mu?
Beylerde böylesi sorun çok seyrektir. Meme başı çevresinde bulunur. HIV pozitif erkeklerde sıktır. Mutlaka patoloji ile kanserden ayrılması gerekir. Tedavi aynı şekilde yapılır.
Meme Kanseri Olabilir!
Bir kısım kötü huylu tümörler meme apsesi olarak ortaya çıkar ve iltihap gibi devam ederler. Emzirme döneminde olmayan ve yaşlı kadınlarda ultrason gibi tetkiklerde apse görülemiyorsa, yaygın iltihap varsa iltihabi kanser akla gelmelidir. Bu çeşit iltihaplar antibiotiklere cevap vermezler. Tedaviye cevap vermeyen meme iltihaplarında zaman kaybetmeden patolojik inceleme yapılmalıdır.
Meme Apsesi Nasıl Geçer?
Antibiotik başlanır.Antibiotiğin apse poşuna geçmediği bilinse de başka enfeksiyonlar oluşmaması için gerekir. Süt veren annelerde bebeğe yan etkisi olan antibiotik verilir Süt birikmesini engellemek için süt sağılarak boşaltılır yada bebek emzirilir.Bu dönemde bebeğin emzirmesinin sakıncası yoktur. Çok büyük apselerde emzirilemiyorsa mutlaka sağılmalıdır.
Soğuk kompres uygulanarak şişlik azaltılır.Hasta soğuk uygulayınca rahatladığını ifade eder. Apse tedavisinin olmazsa olmazı apseyi boşaltmaktır. Apse tedavisi de mutlaka ameliyatla boşaltmaktır. Bölgesel uyuşturmayla cilt küçük bir kesi ile apse boşaltılır. Apse büyükse narkoz tercih edilir. Apse boşluğu iyileşinceye kadar kesinin kapanmaması için önlem alınmalıdır.
Emzirmeyen kadındaki apselerde mutlaka doku biyopsisi alınmalıdır. Bazen meme kanserleri apse ve iltihapla kendini gösterir. Burada teşhis için vakit kaybetmeyin.Enfeksiyon şeklinde belirti veren kanserler oldukça hızlı ilerler.
Romatizma benzeri bir iltihaptır. Kortizon kullanmak gerekir. Hasta doz ayarlaması,iltihabın gerilemesi ve yan etkiler açısından takipte olmalıdır. iltihap geriledikten sonra kalan odak cerrahi olarak çıkarılır. Tekrar ihtimali vardır.
Göğüslerde ağrılı şişlik varsa mutlaka uzmanla görüşmelisiniz, utanıyorsanız kadın genel cerrahi uzmanı bulup göstermelisiniz, sıradan bir apse gibi bakılmaması gerekir
Genel cerrahi uzmanı alanında hasta kabulüne devam eden Op. Dr. Seher Şirin, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. Uzmanlık eğitimini ise Sağlık Bakanlığı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tamamlamıştır.